Category: Рефераты

Экономикалық талдау дегеніміз не

«Талдау» термині оның шығу тегі грек тілінен шыққан, онда «талдау» дегеніміз бұл нысанды немесе сыртқы көріністі егжей-тегжейлі зерделеу мақсатында бөлшектің, бөлшектің жекелеген компоненттеріне бөлінуі. Қайта — «синтез» (грек мәтінінен «синтез»). Синтез — бұл объектінің жеке құрамдас бөлігі немесе бір тұтастың пайда болуы. Сынақ пен синтез әр объект пен феноменді зерттеу үдерісінің өзара байланысты аспектілерін болжайды. …

Читать далее »

Фирма немесе кәсіпорын мәні

Кәсіпорын — жеке тәуекел мүлікті пайдаланудан түскен пайданы тұрақты жоюға бағытталған тәуелсіз жұмысын жүзеге бизнес операция түрі, өнімнің іске асыру, заттарды немесе ұсыныс ұсыныстар істеп, және ол заңнамаға сәйкес, бұл сыйымдылығы тіркелген.Өндірістік кәсіпорын өндірістік-техникалық, ұйымдық, қаржылық және әлеуметтік бірлікпен сипатталады. Өндіріс және қызмет көрсету келісім компания шикізат дайын өнімге айналдыруға пайдаланылатын, оның нәтижесінде, өндірістік процестердің …

Читать далее »

Нарықтық құрылымдар

Нарықтық құрылым көптеген белгілерімен ерекшеленетін күрделі ұғым ретінде саналады. Нарықтық құрылым бәсекелестіктің әртүрлі дәрежесімен анықталады.Нарықтық құрылым – бұл фирмалардың салалық нарықта өзара әрекеттесу сипатын анықтайтын және нарықтық тепе-теңдіктің қалыптасу әдістерін көрсететін нарықтық ұйымдастыру белгілерінің жиынтығы.Нарықтық құрылымның типі салалық нарықтың негізгі белгісі ретінде көрінетін ұсыныс тарапынан да, сұраныс тарапынан да әрекет ететін көптеген факторлармен анықталады. Нарықтық …

Читать далее »

Икемділік ұғымы. Сұраныс пен ұсыныс икемділігі

Экономикалық субъектілердің бағаның және табыстың өзгеруіне деген мүмкін реакцияларын зерттеуде икемділік теориясы маңызды рөл атқарады.Икемділік – бір айнымалы өлшемнің өзгеруіне байланысты екінші бір айнымалы өлшемнің өзгеріске ұшырау реакциясының дәрежесі. Икемділіктің сандық мәнін есептеу үшін икемділіктің коэффициенті қолданылады. Икемділік коэффициенті бір айнымалының 1 пайызға өзгеруі нәтижесінде екінші бір айнымалының соған байланысты қанша пайызға өзгеретінін көрсететін сандық …

Читать далее »

Нарықтың мәні, негізгі элементтері

Жалпы нарық немесе рынок деген ұғымды классикалық саяси экономия бағытының негізгі өкілі Адам Смиттің (1723-1790 жж.) «көрінбейтін қол» қағидасымен байланыстыруға болады. Оның айтуынша, «көрінбейтін қол» – бұл сатушылар мен сатып алушылардың өзара әрекеттерін тиімділікке жетелейтін автоматты өзін-өзі реттеу механизмі, өндірушілердің пайдасын арттыруға және тұтынушылардың пайдалылығын максималдауға итермелейтін күш және мәжбүрлейтін бәсекелік күрес. Сондықтан классикалық бағытқа …

Читать далее »

Нарықтық шаруашылықтың негізгі белгілері

Қоғамдық шаруашылықтың нысаны – адамдардың шаруашы- лық қызметін ұйымдастырудың белгілі бір тәсілі. Қоғамдық шаруашылықты жүргізудің тарихи тұрғыдан қалыптасқан 2 әдісі бар:Натуралды шаруашылық – қоғамның тек өз қажеттіліктері үшін ғана қажетті өнімдердің жиынтығын өндірумен айналысатын тұйық шаруашылық. Натуралды шаруашылықтың негізгі сипатты белгілері: экономикалық қатынастар жүйесінің тұйықтылығы; әмбебап қол еңбегіне негізделген өндірістің орын алуы; қоғамдық еңбек бөлінісінің …

Читать далее »

Экономикалық жүйелердің мәні

Кез келген қоғам экономиканы ұйымдастыру және оның мәселе- лерін шешу үшін өз қарамағында әртүрлі құрылымдарды, тетіктерді және институттарды қолдана алады. Осындай механизмдердің бірсыпыра жиынтықтарын экономикалық жүйелер арқылы қарас- тыруға болады.Экономикалық жүйелер – экономиканың өзара байланысқан элементтерінің жиынтығы. Экономикалық жүйелердің жіктелу өлшемдері бойынша әртүрлі сыныптамасы бар:Ашықтылық дәрежесі бойынша:Жабық экономикалық жүйе – бұл барлық іскерлік белсенділік операциялардың …

Читать далее »

Шектеулілік және экономикалық таңдау мәселесі

Уақыттың әрбір нақты кезеңінде экономикалық ресурстардың шектеулілігі мәселесі орын алады. Ресурстардың шектеулілігі – барлық экономикалық қажеттіліктерді бір мезетте қанағаттандыру мүмкін еместігінің көрсеткіші. Ресурстардың шектеулілігі қоғам алдында экономикалық таңдау мәселесін туындатады. Ол әр өндірістің ресурстың шегінің болуымен және экономикалық мақсаттардың көп болуымен түсіндіріледі. Сондықтан ресурстар шектеулі болғандықтан оларды тиімді пайдалану қажет.Экономикалық таңдау – берілген шығындар деңгейінде …

Читать далее »

Қоғамдық өндіріс, оның қазіргі экономикалық жүйедегі орны мен рөлі

Экономикалық теория қоғамдық ғылым ретінде шектеулі ресурстар мен мүмкіндіктер жағдайында мынадай сұрақтарға жауап беруі тиіс: Не өндіру керек? – қандай тауарлар мен қызметтер өндірілуі тиіс? Қалай өндіру керек? – қандай ресурстарды және технологияны пайдалану арқылы өндірілуі тиіс? Кім үшін өндіру керек? – шығарылған тауар немесе қызмет кімге арналады, олар қалай бөлінеді, оларды кімдер сатып алады? …

Читать далее »

Экономикалық теорияның құрылымы

Экономикалық теория шеңберінде экономикалық талдаудың негізгі екі деңгейі ажыратылады және осы арқылы экономикалық теория ғылымы екі бөлімге бөлінеді: Микроэкономика – бұл шектеулі ресурстар мәселесін жекелеген экономикалық агенттердің (үй шаруашылығы, фирмалар, т.б.) нарықтағы тәртіптері мен мінез-құлықтары тұрғысынан зерттейтін экономикалық теорияның бір саласы. Микроэкономикада қолданылатын негізгі ұғымдар: сұраныс, ұсыныс, баға, бәсеке, өндіріс факторлары, т.б. Макроэкономика – бұл …

Читать далее »

Экономикалық теорияның қалыптасуы мен тарихи даму кезеңдері

Экономикалық ғылымның ұзақ және аса бай тарихы бар. Экономикалық ілімдерді жүйелеудің ең алғашқы белгілі талпыныстары Аристотель (б.з.д. 364-322) мен Платон (б.з.д. 428-348) сияқты ежелгі грек ойшылдарымен байланысты. Олар өз зерттеулерінде экономикалық өмірдің негізгі мәселелерін қарастырған. Аристотель экономиканы байлық туралы ғылым ретінде анықтап, құн, баға және ақша теориясына өте көп үлес қосты.Жоғарыда атап өткеніміздей, «экономика» термині …

Читать далее »

Экономикалық заңдар және экономикалық категориялар

Зерттеліп отырған құбылыстардың мәні экономикалық заңдар мен экономикалық категорияларда нақты көрініс табады.Экономикалық заңдар – бұл адамдар өмірінде үнемі тұрақты түрде қайталанып отыратын себеп-салдарлық байланыстар мен құбылыстар. Экономикалық заңдар қоғамдық өнімді өндіру, бөлу, айырбастау және тұтыну бойынша экономикалық қатынастардың даму заңдары болып табылады.Қоғамның даму заңдары – экономикалық заңдар мен табиғат заңдарының ортақ белгілері мен айырмашылықтары болады. …

Читать далее »