Қазақ тіліндегі стиль түрлері

Бүгінгі таңда кеңінен пайдаланып жүрген қазақ әдеби тілі – стильдік-жанрлық тармақтары айқын, ауызша және жазбашалау негізінде қызмет ететін тіл. Қазақ әдеби тілінің стильдік бөлімдері, айта келгенде, үлкен екі бөлімге толысады. Үстінде көрсетілген публицистикалық стиль, ресми стиль, ғылыми стиль, көркем әдебиет стилі – кітаби тіл стильдері деп аталады. Кітаби тілдің осы айтылған стильдерді жазбаша және ауызша түрде де қызмет атқарады. Ал сөйлеу тілінің стильдік тармақтары болмайды.

1. Ғылыми тәсіл (ғылыми стиль)
Ғылыми жазбаларда, ғылыми баяндамаларда, дәрістерде (ғылыми-зерттеу жұмыстарында, дәрістерде)
Дәрілік заттарды және құбылыстарды және ақпаратты берудің жиынтық жеке тұлғалары туралы түсініктеме. (яғни жинақталған білімнің және эволюцияның жиынтығы) растау, қазіргі мағынада зерттелген. (докасан, зерттелген, күллі)
Ұсыныс ғылыми терминологияны енгізуді қолданады.
(ғылыми терминологияны пайдалану, әңгімелер жазу)

2. Ресми баспа басылымының тәсілі (ресми стильдің стилі)
3. Публицистика (журналистік стиль)
Баспа басылымдарында, оқу хабарламаларында және кеңсе құжаттарында (құжаттарда, құжаттарда, құжаттық құжаттарда) пайдаланылады. Баспа басылымдарында, журналдарда және жаһандық ақпарат құралдарында қолданылады. (баспа басылымдарында, журналдарда, комитеттерде, ШОБ-да пайдаланылады)

Таза ақпарат беретін есеп беру. (жариялау, белгілі бір ақпаратты шақыру). Халықты ақпараттандыру, құбылыстарды ашу, жұртшылыққа қызығушылық туғызу және тарту. (халыққа әсер ету, олардың жеке қабылдауын, оқиғаларын енгізу) Ресми, анық, сөзбе-сөз. (ресми ностальгия, дәлдік) Шақыру, шағым, шындық. (қоңырау, таза)
Кітап, ресми мәтіндер мен тираждар, сөйлемдер, анықтамалар (кітаптар мен ресми пікірлер, жағдайларды баяндау, терминдер)

4. Көркем стилистика (әдебиет стилі)
Көркем әдебиетте қолданылады (әдебиетте қолданылады). (құбылыстар мен оқиғаларды сипаттау) Image, сезімтал, айтарлықтай (елестететін, эмоционалдық, мәнерлі)
Айнымалы мағыналар, көркемдік әдістер, метафораны енгізу / теңдеулер, эпителий, синекокс метонимиясы және т.б. / / Транспозициялардың мәндерін, әдістемелік әдістерді, метафоралық метадеректерді,

5. Сөйлеу тәсілі (сөйлеу стилі)
Адамдармен әңгімелесу (қатынастарға қатысы бар) қарым-қатынас жасау (жалпы пайдалану үшін)
Мәтіндер мен триадаларды ақырын енгізу. Жиі қойылатын сұрақтар, Жиі қойылатын сұрақтар, Жиі қойылатын сұрақтар, Жиі қойылатын сұрақтар, Жиі қойылатын сұрақтар және жиі қойылатын сұрақтар).

Әдептілік стереотиптері тілдің формалығы мен әдісіне бөлінеді: публицистикалық, көркемдік және ғылыми тұрғыдан тілдің функциясына және көлеміне байланысты. Қолдану саласы қоғамның барлық салаларында.

Ресми құжаттар мен құжаттар. Құжаттардың түрлері белгілі бір тұлғаның атынан жиі жазылғандықтан, бұл сөйлемнің мәлімдемесі және форманың бірінші және бірыңғай формасын қабылдайды. Ресми құжаттардың тілі мен ресми тілі ресми стиль парағы болып саналады.

Ғылыми көзқарас тұжырымдамасы. Ғылыми жұмыстың ғылымның түрлі салаларында ғылыми жұмыстары бар. Тұрақты дәйектілік «ғылыми» сөздің басты ерекшелігі болып саналады. Ғылыми стильдердің түрлері: ғылыми мини-стилі, ғылыми және білім беру мини-стилі, ғылыми жарнама түрі. Ғылыми тәсілдің қауіптілігі: реализм, объективтілік, шынайылық. Анықтамалар — ғылым мен техниканың, өнердің және саясаттың белгілі бір саласында қолданылатын нақты тұжырымдамаға негізделген мәтін немесе тираж. Анықтамалар салалық, пәнаралық және жалпы сабақ ретінде қарастырылады. Ғылыми тұрғыдан негізгі лексикалық даралықты анықтау болып табылады.

Журналистік тәсіл. Публицистикалық тәсіл радио-теледидарлар, баспа басылымдары мен журналдар тілін қамтиды. Мемлекеттік саясаткерлердің публицистік тәсілі қарастырылады. Журналистік православиелік тәсілі — шешендік мәтін.

Көркемдік тәсілі. Көркемдік ерекшеліктері: шығарушы кез-келген мәтінге ие және талғампаз мақсаттар үшін қолданылады. Көркем және жағымды жеңілдіктер кеңінен қолданылады. Лексикалық тілдердің барлық түрлері пайдаланылады. Көркем әдебиет түрінде белсенді стильдің барлық түрлерінің компоненттері де бар.

Стилистика — тіл білімінің бір саласы. Оның зерттеу нысаны — стиль. Стиль терминінің мазмұны терең, қолданылу аясы кең. Бұл сөзді көркем өнер саласында, архитектурада, әдебиетте, лингвистикада  қолданады. Лингвистикаға байланысты  «стиль деп тілдегі лексикалық, грамматикалық, фонетикалық тәсілдердің дұрыс қолданылу принциптерін айтамыз». Сөйлемдегі сөздердің лексикалық және грамматикалық мағыналарының, сөздердің сөйлемде орналасу тәртібінің, тіпті сөздегі дыбыстардың өзара үйлесімділігінің де белгілі бір стильдік мәні бар.

Жалпыхалықтық тілдің негізінде қалыптасқан  әдеби стильдің  екі түрі бар: ауызекі сөйлеу тілінің стилі және кітаби-жазба стиль.

Стиль нормалары тілдің әр саладағы атқаратын қызметі мен қолданыс аясына қарай: ресми құжаттар және іс-қағаздары стилі, публицистикалық стиль, көркем әдебиет стилі, ғылыми стиль болып бөлінеді. Іс қағаздарының түрлері көбінесе белгілі, бір жағдайға байланысты нақты бір тұлғаның атынан жазылатындықтан, ол сөздер сөйлемнің баяндауышы болып, жіктік форманың бірінші жақ, жекеше түрінің жалғауын қабылдайды. Ресми құжаттардың тілі мен іс қағаздарының тілі ресми іс қағаздары стилі болып табылады.

СКАЧАТЬ / ЖҮКТЕУ

Добавить комментарий

Your email address will not be published.